Zes unieke avonden werpen één na één perspectief op het werk van de Antwerpse choreograaf Marc Vanrunxt die zich al meer dan twintig jaar laat gelden in het hedendaagse danslandschap. Hij blikt terug op zijn werk, staat stil en kijkt vooruit. Als een poging tot archiveren vanuit het heden met blik op de toekomst. Máár Vanrunxt zou Vanrunxt niet zijn mocht ook dit project geen ´twist´ krijgen. Vanrunxt is een meester in het consequent volhouden van zijn eigen choreografische principes. Waar je denkt dat hij zijn meest extreme punt bereikt heeft, gaat hij nog net even verder. Keer op keer maakt hij voorstellingen die een uiterste concentratie vragen van de kijker en van de dansers. Ingehouden energie en repetitieve bewegingspatronen weet Vanrunxt telkens opnieuw om te zetten tot een groots, universeel gebaar dat zich met slaande kracht naar buiten keert. Net op die momenten dat je het niet meer verwacht als kijker komt er steeds weer dat keerpunt waardoor je volledig in het werk gezogen wordt en je begrijpt waarom die aanloop zo noodzakelijk was. Dezelfde durf en radicaliteit zet hij ook door in Marc@Monday, zowel vormelijk als inhoudelijk. Hij gaat de uitdaging aan om zes keer op rij op zeer korte termijn te creëren en te presenteren. Met deze reeks beoogt Vanrunxt zowel een reflectie op de eigen praktijk als een verdieping voor het publiek. Vanrunxt grijpt de kans om nieuwe aanzetten te geven, ouder werk te herdenken of in een nieuwe context te plaatsen en om nieuwe creaties aan repertoire te spiegelen. Zes avonden als deelvlakken die leiden tot het geheel van zijn oeuvre met hier en daar ook vluchtlijnen die het hexagonale volume openbreken. Zie het als een scharniermoment, een schakel op de vooravond van een nieuwe creatiefase.
# 1 Marc@Monday met Anne-Mie Van Kerckhoven, Pablo Castilla – 23 januari 2012
De eerste avond van dit zesdelige project opent met Dieper (2003): een filmportret van danser en choreograaf Marc Vanrunxt door Anne-Mie Van Kerckhoven. Dieperis een video-installatie die tot nog toe vooral in galerijen werd getoond, waaronder Zeno X, Kunsthalle Bern en Kunsthalle Loppem. Speciaal voor deze openingsavond wordt Dieper als film getoond. Dieper is een onderzoek naar de essentie van materie, naar onze omgang met de werkelijkheid. Anne-Mie Van Kerckhoven vertrekt vanuit eenvoudige beelden van bewegingsfrasen van Marc Vanrunxt, die telkens in een andere omgeving de menselijke aanwezigheid vertegenwoordigt: op een brug over de snelweg, in een kamer of in een tuin. Die beelden worden digitaal bewerkt tot een grillige caleidoscoop van kleur, vorm, licht en beweging. De anti-strategie van elke modernistische reductieregel verliest haar kracht in de onvermijdelijke confrontatie met de abstracte systemen van radicale negatie en weigering. Dieper gebruikt die modernistische reductieregel als stijlelement om via een soort anti-kwaad, in de essentie van de materie af te dalen. Dus ook af te dalen in het denken, op zoek naar het immorele, de anti-materie. Dieper in de stof, verder uit de hel, met het symbolisme mee, de afgronden in van het menselijke, dat is de bedoeling. (Anne-Mie Van Kerckhoven, 03/03/03) Via dit bijzondere werk van Anne-Mie Van Kerckhoven krijg je een beeld van het bewegingsvocabularium van Vanrunxt op dat moment en zie je hem ook als danser aan het werk. Daar waar Dieper een soort bekroning was van een reeds twintig jaar lange samenwerking met Anne-Mie Van Kerckhoven, is het tweede deel van de avond een aanzet tot een nieuw samenwerkingsparcours. Vanrunxt nodigt de Spaanse documentairemaker en videokunstenaar Pablo Castilla uit om op basis van bewegingsfrasen uit Zeit een korte dansfilm te maken. Tien jaar na Diepervolgt de première van een nieuwe dansfilm die focust op het meest recente werk van Marc Vanrunxt. Igor Shyshko en Eva Kamala Rodenburg dansen, Pablo Castilla filmt en monteert.
# 2 Marc@Monday met Rob Fordeyn – 20 februari 2012
Vanuit zijn fascinatie voor de wereld van het klassieke ballet grijpt Vanrunxt de kans om binnen het kader van Marc@Monday een solo te maken voor een balletdanser. Vanrunxt ziet zijn solowerk als een gelegenheid om op korte tijd iets te creëren waarbij hij het maximum uit de présence van de danser en uit het moment probeert te halen. De solo voor Rob Fordeyn wordt een verheerlijking van de typische klassieke attitude en techniek die je bij een hedendaags getrainde danser niet hebt. Vanrunxt leerde Rob Fordeyn kennen via het werk van Jean Luc Ducourt. Daarna werd al snel duidelijk dat zowel Marc Vanrunxt als Rob Fordeyn interesse had om samen te werken. Rob Fordeyn danste tussen 2003 en 2007 bij het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Sindsdien tekent hij zijn eigen parcours uit als free-lancer: zo werkte hij o.a. samen met Andros Zins-Browne, The Forsythe Company en L´Opéra de Lyon. Het uitgangspunt voor deze solo is het projecteren van de bewegingstaal en de bewegingskwaliteiten van een klassieke danser als figuur in de ruimte, gelinkt aan de verschijningsvorm van de nieuwe mens à la Oskar Schlemmer. Rob Fordeyn staat in het midden van het toneel, in het midden van de belangstelling, als danseur noble, als dansende mens in de ruimte .
Choreografie: Marc Vanrunxt Dans: Rob Fordeyn Technische realisatie: Stefan Alleweireldt Muziek: Sonic Youth, Judy Garland, Pink Floyd, David Bowie, Jobriath Productie: Kunst/Werk Met dank aan: Monty, Troubleyn
# 3 Marc@Monday met Koninklijk Conservatorium Antwerpen, opleiding dans – 26 maart 2012
Een constante in het parcours van Marc Vanrunxt is zijn activiteit als gastdocent aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen, opleiding dans. Die jarenlange, duurzame band met de opleiding heeft in zijn traject als choreograaf een belangrijke rol gekregen en mocht dus zeker niet ontbreken in het Marc@Monday project. Vanrunxt herneemt de voorstelling Antropomorf uit 1998 met de tweedejaarsstudenten van het Conservatorium. Oorspronkelijk werd dit werk voor vier dansers geschreven. Voor de nieuwe versie met als titel Let’s Rothko Chapelgaat hij aan de slag met elf dansers. Centraal staat Rothko Chapel, een compositie voor stem van de Amerikaanse componist Morton Feldman. Let’s Rothko Chapelwordt een her-denking, een heruitvinding, een opnieuw ontdekken en vormgeven van de originele intenties en ambities. ‘Het is voor mij een manier om te archiveren. Ik kan mijn werk alleen maar archiveren door het weer te maken en te laten zien. Het gaat over het opnieuw aanraken en herbekijken van het materiaal. Je zou kunnen zeggen dat het een cover wordt van het werk van toen.’ (Marc Vanrunxt)
choreografie: Marc Vanrunxt dans: Aurore Allo, Jotka Bauwens, Magali Casters, Youri De Gussem, Kirsten De Smet, Victor Dumont, Manuela Fiori Schneider, Cécile Lassonde, Fée Roels, Olympe Tits, Jessica Van Cauteren muziek: Lou Reed, Morton Feldman, Yoko Ono kostuums: Fien Claerhout technische realisatie: Hugo Moens productie: Kunst/Werk ism Koninklijk Conservatorium Antwerpen, Artesis Hogeschool
# 4 Marc@Monday met Lise Vachon, Marie De Corte – 23 april 2012
Op vraag van Lise Vachon om samen te werken besliste Marc Vanrunxt een solo te creëren voor haar. Zoals voor elke solo levert Vanrunxt maatwerk af. De Canadese danseres Lise Vachon verhuisde in 1997 naar Brussel om aan PARTS te studeren. Na haar studies werkte ze als danseres en als assistent met verschillende choreografen zoals Riina Saastamoinen, Arco Renz, Anne Teresa De Keersmaeker en Michèle Noiret. Als choreografe creëerde ze o.a. bliss (2008) en Sliding (2011). Het uitgangspunt en meteen ook de titel van Vanrunxts nieuwe creatie is Only, een compositie voor stem van Morton Feldman die amper twee minuten duurt. De tekst is een gedicht van Rainer Maria Rilke uit de cyclus Sonette an Orpheus, a capella gezongen door Joan La Barbara. Werk van Feldman voor stem is eerder uitzonderlijk. Zo componeerde hij behalve Only in 1947, ook nog Rothko Chapel, Neither en Three Voices. De solo voor Lise Vachon wordt een evenwichtsoefening, een balans tussen enerzijds dat wat inwaarts gekeerd is en diep verborgen zit en anderzijds de omkering van die krachten in een buitenwaartse beweging. Het ongrijpbare en het ondoorgrondelijke staan centraal.
Naast deze nieuwe creatie plaatst Marc Vanrunxt Lamentatio, een solo die hij in 2009 creëerde voor Marie De Corte. Lamentatio vertrekt eveneens vanuit een muziekstuk, namelijk het eerste deel van Dies Irae van de Poolse componist Krzysztof Penderecki. Penderecki schreef dit werk in 1966 als een requiem voor de slachtoffers van Auschwitz. Marie De Corte zet een uitzonderlijke prestatie neer in deze cyclus over verlies, herbronning en wederopstanding. Gevangen in twee genadeloze volgspots reikt ze meermaals en minutenlang uit naar het publiek, naar buiten. Marie zakt echter meer en meer in zichzelf weg. Horror Vacui. Dies Irae. The Onthology of Noise. Met een crisis op het einde als moment van de waarheid. Sinds 1997 keert Marie De Corte regelmatig terug in het werk van Marc Vanrunxt (Mijn Solo voor Marie (Vernietigd) (1997), Most Recent (2002) en showtitle #63 Black Mark (2008)). Ook voor 2013 is er opnieuw een samenwerking gepland.
Only choreografie: Marc Vanrunxt dans: Lise Vachon muziek: Only en For Franz Kline van Morton Feldman / Atmosphere van Peter Hook featuring Rowetta licht: Stefan Alleweireldt advies: Marie-Anne Schotte haar: Michelle Lemaire residenties: Monty, Kaaitheater, productie: Kunst/Werk met de steun van: de Vlaamse Gemeenschap
Lamentatio choreografie: Marc Vanrunxt dans: Marie De Corte muziek: Lamentatio van Krzysztof Penderecki, The Ontology of Noise van Nana April Jun advies: Marie-Anne Schotte licht: Stefan Alleweireldt productie: Kunst/Werk met de steun van: de Vlaamse Gemeenschap
# 5 Marc@Monday met Igor Shyshko – 21 mei 2012
In 1998 maakte Marc Vanrunxt de solo Private Collection voor Eva Kamala Rodenburg. Ruim tien jaar later, in 2009, creëerde hij Extraction: een herwerkte versie van die solo voor dezelfde danseres. Extraction overschildert de solo die Vanrunxt in 1998 maakte. Het is geen reconstructie maar een uitpuren van de essentie van Private Collection. Samen met fotograaf David Bergé stelt Vanrunxt de vraag naar de verhouding tussen origineel en reproductie. Wegens omstandigheden was Vanrunxt op een bepaald moment genoodzaakt vervanging te zoeken voor Eva, een haast onmogelijke opdracht gezien de solo´s van Vanrunxt steeds op maat gemaakt worden. Vanrunxt voelde al snel aan dat het uitgesloten was om Eva te vervangen door een vrouw, het idee van een mannelijke danser fascineerde hem wel. En zo kwam Vanrunxt bij Igor Shyshko terecht, de mannelijke tegenhanger van Eva Kamala Rodenburg. In hun lange, androgyne gestalte lijken ze elkaars evenbeeld. Ook met het herschrijven van de solo voor Igor Shyshko blijft Vanrunxt ver weg van een reconstructie, het wordt veeleer een abstractie van Extraction. Van Private Collection over Extraction naar Abstraction. Een origineel van een origineel van een origineel, waarmee ook meteen de essentie van dit kettingwerk op de voorgrond treedt: de verhouding tussen origineel en reproductie. Waar Extraction een overschildering van Private Collection was, wordt Abstraction een ontrafeling van Extraction.
choreografie: Marc Vanrunxt dans: Igor Shyshko, Eva Kamala Rodenburg muziek: Nicolai Tcherepnin – Narcisse et Echo (1911) / The Idealist – To Make Exact Copies of Every Mistake Ever Made (2006) / Tangerine dream – Zeit (1972) licht: Stefan Alleweireldt residentie: Monty productie: Kunst/Werk met de steun van: de Vlaamse Gemeenschap
# 6 Marc@Monday met ZWERM, Salva Sanchis, Georgia Vardarou, Etienne Guilloteau, Igor Shyshko, Jan Martens en Koenraad Dedobbeleer – 4 juni 2012
Als sluitstuk van Marc@Monday staat er een groot feest van dans en muziek op stapel. Choreograaf Marc Vanrunxt nodigt het elektrisch gitaarkwartet Zwerm uit om in confrontatie te gaan met vijf dansers/choreografen: Salva Sanchis, Georgia Vardarou, Etienne Guilloteau, Jan Martens en Igor Shyshko. Beeldend kunstenaar Koenraad Dedobbeleer zorgt voor een interventie. Deze avond staat in het teken van de instant-choreografie met als motto: ‘Anger is an Energy’.
Zwerm is een elektrisch gitaarkwartet opgericht in 2007 door vier gitaristen met een nieuwsgierige honger naar nieuwe muziek. Zwerm legt verbanden, plundert tradities en navigeert tussen de veelheid van stijlen, opvattingen en podia die de muziek van vandaag kenmerkt. Van 2008 tot 2011 werd Zwerm gesteund door Champ d’Action, productiehuis voor nieuwe muziek en geregeld partner in het werk van Vanrunxt. Voor deze feesteditie van Marc@Monday speelt Zwerm muziek van de Engelse multi-instrumentalist en componist Fred Frith. Hij wordt beschouwd als één van de belangrijkste musici in de hedendaagse experimentele muziek en beweegt zich al meer dan dertig jaar in het grensgebied van rock en nieuwe muziek.
idee: Marc Vanrunxt dans: Etienne Guilloteau, Jan Martens, Salva Sanchis, Igor Shyshko, Georgia Vardarou muziek: We’ll Ask the Questions Around Here op muziek van Fred Frith Guitar Quartet door Zwerm (bestaande uit Toon Callier, Bruno Nelissen, Kobe Van Cauwenberghe, Johannes Westendorp) object: Koenraad Dedobbeleer licht: Stefan Alleweireldt projectie: Thin Ice Blue van Bart Van Dessel gebaseerd op de performance Walking on Thin Ice van Marc Vanrunxt en Rosa Hermans (Beweeging 1, 1998) productie: Kunst/Werk met de steun van: de Vlaamse Gemeenschap
beelden (c) Anne-Mie Van Kerckhoven, Marc Vanrunxt, David Bergé, Raymond Mallentjer, Reinout Hiel, Laure-Anne Iserief, Fabienne Séveillac.
